trzymać w ręku
  • w reku – w ręce
    25.01.2002
    25.01.2002
    Chciałem wyrazić wielkie zadowolenie z Pańskiego powrotu do TVP. Dzień, w którym Pan ogłosił swoje z niej odejście, był dla mnie dniem bardzo smutnym. Teraz pytanie. Zawsze mnie uczono, że mieć coś w ręku znaczy trzymać jednocześnie w dwóch rękach i dodatkowo muszą to być ręce należące do jednej osoby. Z wielkim smutkiem stwierdzam, że teraz zgodnie telewizją, prasą i radiem nosi się zegarek na lewym reku albo skrzypce trzyma się w lewym, a smyczek w prawym ręku. Z trzech słowników, które mam, jeden przy haśle ręka pisze Ms l.p. ręce lub ręku. Dwa inne wyraz ręku przypisują liczbie mnogiej.
    Składam Panu wyrazy szacunku –
    Józef Krygowski
  • Zapis cyfrowy i słowny liczb i numerów w prozie beletrystycznej

    26.03.2023
    26.03.2023

    O ile mi wiadomo, praktyka redaktorska w powieściach przynajmniej w niektórych wydawnictwach jest taka, że wszystkie liczby w dialogach muszą być zapisane słownie.


    Prowadzi to, w moim odczuciu, do dialogów, które sie naprawdę bardzo ciężko czyta. Przykład: Nielegalni Severskiego, str. 718:


    - Dwudziestego pierwszego marca tysiąc dziewięćset sieddmendziesiątego trzeciego roku wystawiłem dokumenty dla (...)


    Tymczasem już na str. 719 narrator pisze:


    "Obaj doskonale wiedzieli, jaką wartość ma zielony notatnik (...) z 1953 roku"


    W moim odczuciu zapis słowny dużych liczb jest zwyczajnie nieczytelny.


    Skąd się wzięła ta praktyka?

  • Dlaczego sierp i młot, ale Hammer und Siechel?
    23.05.2016
    23.05.2016
    Przy podawaniu nazwy charakterystycznego komunistycznego symbolu w językach germańskich najpierw wymienia się młot, zaś sierp jako drugi w kolejności (podobnie jest w języku greckim, tzn. młot i sierp). W językach romańskich, słowiańskich i należących do innych rodzin (m.in. litewskim, fińskim, węgierskim, albańskim, tureckim) pierwsze miejsce zajmuje sierp, drugie młot. Czy mogłabym poprosić o wyjaśnienie przyczyn tego zjawiska? Skąd u narodów germańskich ta odwrócona kolejność?
  • Gadu-gadu, a walizka po peronie skacze
    29.06.2012
    29.06.2012
    W Polityce z 23 marca 2002 Ludwik Stomma napisał m.in.: „I taką właśnie porę roku wybrał nasz ukochany minister zdrowia, by zrobić istny podrzut myszaty (jest i taka ohyda), ogłaszając, iż środki antykoncepcyjne nie będą refundowane. Oczywiście gadu-gadu, a walizka po peronie skacze (…)”. Jakie jest źródło owego powiedzenia o skaczącej walizce? Wielu 50- i 60-latków z mojego otoczenia go używa.
  • Czy nieoczywisty to wyraz modny?

    15.04.2023
    15.04.2023

    Szanowni Państwo!

    Zdanie: "Święta Wielkanocne – mistyczne tradycje i nieoczywiste nawiązania w kulturze". W pewnym portalu związanym z czytelnictwem kolejny już raz ktoś używa określenie "nieoczywiste". Moim zdaniem bez ładu, składu ani sensu. Czyżby pojawiło się, po "epicki", kolejne modne słowo, które nic nie znaczy w przypadkach, w których je zastosowano, ale ładnie i ambitnie wygląda?


    Z poważaniem – Dociekliwy

  • Gdzież są twoje szklane domy? – rozmyślał, brnąc dalej. – Gdzież są twoje szklane domy?
    2.11.2016
    2.11.2016
    Szanowni Państwo,
    czy w takim przypadku powinien pojawić się przecinek:
    Co ja tu robię?(,) pomyślał.
    Czy zapisanie Co ja tu robię? kursywą coś zmienia?

    Z wyrazami szacunku
    Anna Kubiak

  • kij i marchewka
    5.10.2010
    5.10.2010
    Co oznacza zwiazek frazeologiczny metoda kija i marchewki? Nie jestem pewna, czy związek brzmi dokładnie tak, ale na pewno jest w nim kij i marchewka :)
    Serdecznie pozdrawiam i dziękuję.
    Z poważaniem,
    Agnieszka Zawadzka
  • pilot
    22.07.2002
    22.07.2002
    Dlaczego pilot (urządzenie) ma niejednoznaczną odmianę w bierniku i dopełniaczu liczby pojedynczej? (Słownik ortograficzny PWN i Słownik poprawnej polszczyzny PWN podają, że: „B.=M. a. D”. Od czego to zależy? Kiedy B.=M., a kiedy B.=D.?).
    M. pilot
    D. pilota
    B. pilot/pilota
  • pistolet, kaliber 40
    24.01.2013
    24.01.2013
    Szanowni Państwo,
    czy w sformułowaniach typu „Trzymał w ręku pistolet kaliber 40” lub „Oddała strzał z rewolweru kaliber 12” poprawne jest użycie słowa kaliber w mianowniku, czy też należy zastosować tu dopełniacz: pistolet kalibru 40?
    Z góry dziękuję za pomoc
  • tętno i puls
    4.07.2007
    4.07.2007
    Witam, mam problem z wyrazami tętno i puls. Zainteresowały mnie te słowa, ponieważ są używane zamiennie i nie wiem, czy jest jakakolwiek różnica między nimi. Studenci medycyny twierdzą, że żadnej różnicy nie ma. Jeśli nie ma, to po co dwa wyrazy znaczące dokładnie to samo? Jedyna różnica, jaką znalazłem, to pochodzenie tych wyrazów: puls ma rodowód łaciński. Czy istnieją jakieś ograniczenia w korzystaniu z któregoś z tych synonimów?
Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego